18 Μαρτίου 2019
Αρθρογραφία Ποινικά Χρονικά
Ιωάννης Μοροζίνης

Πλάνη περί τη διάθεση αρχαιοτήτων στο διεθνές εμπόριο και διεθνές ποινικό δίκαιο

Ταυτόχρονα μια συμβολή στη συζήτηση σχετικά με την υποκειμενική υπόσταση της αποδοχής προϊόντων εγκλήματος

Με το άρθρο 13 παρ. 4 Ν. 3658/2008 θεμελιώνεται διεθνής δικαιοδοσία των ελληνικών ποινικών δικαστηρίων κατά την κρατική προστατευτική αρχή με σκοπό την ποινική καταστολή της παράνομης διακίνησης των ελληνικών αρχαιοτήτων στο πλαίσιο του διεθνούς εμπορίου έργων τέχνης. Η έκταση της εφαρμογής του άρθρου 55 Ν. 3028/2002, που προβλέπει μια διακεκριμένη περίπτωση αποδοχής προϊόντων εγκλήματος (394 ΠΚ) και αποτελεί βασική διάταξη για την αντιμετώπιση της παράνομης διακίνησης των ελληνικών αρχαιοτήτων στην αλλοδαπή, επηρεάζει έτσι εμμέσως και την έκταση της διεθνούς δικαιοδοσίας των ελληνικών δικαστηρίων. Ωστόσο, η διάσταση αντίληψης μεταξύ των λοιπών ευρωπαϊκών και άλλων δυτικών κρατών και της Ελλάδας σχετικά με την θέση αυτών των πολιτιστικών αγαθών εκτός συναλλαγής και τον αποκλεισμό των ιδιωτών από την ιδιοκτησία τους δημιουργεί ζητήματα πλάνης στο πρόσωπο των αλλοδαπών συναλλασσομένων επ’ αυτών. Ο δόλος που απαιτείται για την πλήρωση της υποκειμενικής υπόστασης του εγκλήματος της αποδοχής προϊόντων εγκλήματος αποτελεί παλαιόθεν αντικείμενο θεωρητικής συζήτησης, ιδίως σε σχέση με την αξιόποινη προέλευση του υλικού αντικειμένου. Στο παρόν προτείνεται για τη διάγνωση του δόλου αυτού ένας συνδυασμός των παραδοσιακών «ενδειγμάτων» που απαριθμεί η αιτιολογική έκθεση του Ποινικού Κώδικα με τα κριτήρια καλοπιστίας που περιλαμβάνει η Σύμβαση Unidroit, η νέα ευρωπαϊκή Οδηγία και ήδη ο Ν. 4355/2015.