Στην παρούσα μελέτη επιχειρείται η κριτική προσέγγιση της αιτιολογικής σκέψης του νομοθέτη του νέου Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, βάσει της οποίας η προβολή αντιρρήσεων από πλευράς του κατηγορουμένου για την απόσβεση της αστικής αξίωσης του υποστηρίζοντος την κατηγορία ανάγεται σε απαραίτητη προϋπόθεση για την εξέταση της έλλειψης ενεργητικής νομιμοποίησης που επιφέρει η απόσβεση αυτή. Το συμπέρασμα είναι ότι η επίμαχη αιτιολογική σκέψη θα πρέπει να παραμεριστεί, καθόσον προσκρούει ευθέως στο γράμμα του νόμου, και συγκεκριμένα στις διατάξεις των άρ. 171 αριθμ. 3 και 174 παρ. 1 ΚΠΔ, οδηγώντας στη “σχετικοποίηση” μιας απόλυτης ακυρότητας.

Ορθώς και αιτιολογημένως καταδικάσθηκε για εξ αμελείας (ενσυνείδητης) βαριά σωματική βλάβη ο κατηγορούμενος αστυνομικός ο οποίος, υπηρετώντας στην Διεύθυνση Άμεσης Δράσης και επιβαίνοντας σε υπηρεσιακή μοτοσυκλέτα ως οδηγός, με συνοδηγό συνάδελφό του ειδικό φρουρό, αφού προέβαλε το αριστερό του πόδι, λάκτισε με πρόθεση την παθούσα, που στεκόταν παράπλευρα του οδοστρώματος, προκαλώντας της κάταγμα αριστερού έξω κνημιαίου κονδύλου, με συνέπεια η τελευταία να υποβληθεί σε εσωτερική οστεοσύνθεση, να απέχει των εργασιών της επί τετράμηνο, ήδη δε να αντιμετωπίζει δυσκολία στην βάδιση. Αναιρείται εν μέρει η προσβαλλόμενη καταδικαστική απόφαση ως προς την περί ποινής διάταξή της, αφού πλέον για τον δράστη απειλείται ποινή φυλάκισης έως τρία έτη ή χρηματική ποινή (άρ. 309 νΠΚ), εν αντιθέσει με την ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο ετών που προβλεπόταν από τον πΠΚ (άρ. 310 παρ. 1 πΠΚ).

Τίθεται στο αρχείο η δικογραφία που σχηματίσθηκε κατόπιν μηνυτήριας αναφοράς του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας για τα εγκλήματα της διασποράς ψευδών ειδήσεων και της παραβίασης μέτρων για την πρόληψη ασθενειών (άρ. 191 και 285 ΠΚ, αντιστοίχως), καθόσον δεν προκύπτουν επαρκείς ενδείξεις ότι η πράξη, συνιστάμενη σε ανάρτηση δύο δημοσιεύσεων στo διαδίκτυο (Facebook και Twitter) με περιεχόμενο που θέτει υπό αμφισβήτησιν την εγκυρότητα των αποτελεσμάτων του δημόσιου συστήματος ελέγχου νόσησης από κορωνοϊό, εμπίπτει στην αντικειμενική υπόσταση των ως άνω εγκλημάτων. Επιπροσθέτως, δεν προκύπτουν επαρκείς ενδείξεις ότι οι ως άνω διαδόσεις υπάγονται στην αντικειμενική υπόσταση του εγκλήματος του άρ. 183 ΠΚ (διέγερση σε ανυπακοή).

Στη μελέτη εξετάζεται σειρά ζητημάτων που προσπάθησε να επιλύσει με τις ρυθμίσεις του ο νέος Ποινικός Κώδικας (Ν. 4619/2019), τα οποία όμως συνεχίζουν να απασχολούν την θεωρία και την νομολογία. Τα ζητήματα αυτά έχουν να κάνουν τόσο με βασικές δογματικές επιλογές του νομοθέτη του νέου Ποινικού Κώδικα (όπως η εισαγωγή ειδικής διάταξης για την αδυναμία αποφυγής του αδίκου [άρθρο 33], η κατάργηση της απρόσφορης απόπειρας ή η αναμόρφωση του ορισμού της αρχής εκτελέσεως στην απόπειρα [άρθρο 42 παρ. 1]) όσο και με εκτεταμένες μεταρρυθμίσεις στο δίκαιο της ποινής σχετικά με την επιμέτρησή της, τους λόγους μείωσης αυτής και τους τρόπους εκτέλεσής της. Τέλος, γίνεται αναφορά και σε ορισμένες χαρακτηριστικές παρεμβάσεις στο Ειδικό Μέρος.

Αναιρείται εν μέρει η προσβαλλόμενη απόφαση ως προς την περί ποινής διάταξή της, αφού μετά την ισχύ του νΠΚ το έγκλημα της παράβασης του άρ. 29 παρ. 1 του Ν. 2971/2001, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός έτους “ή με χρηματική ποινή”.

Η διάταξη του άρ. 273 εδ. β΄ πΠΚ, με την οποία απαιτείτο για την στοιχειοθέτηση του εγκλήματος να μπορούσε να προκύψει κίνδυνος για άνθρωπο, είναι δυσμενέστερη από την αντίστοιχη διάταξη του νΠΚ, αφού με την τελευταία απαιτείται για την κατάφαση του αδικήματος να προέκυψε ο κίνδυνος για άνθρωπο, αν δε δεν προκύψει κάποιος κίνδυνος, η πράξη καθίσταται ανέγκλητη και μπορεί ενδεχομένως να τιμωρηθεί ως φθορά ξένης ιδιοκτησίας. Εφαρμόζεται αυτεπαγγέλτως από τον Άρειο Πάγο η ευμενέστερη διάταξη και κηρύσσεται αθώος ο κατηγορούμενος, αφού καταδικάσθηκε επειδή θα μπορούσε να προκύψει κίνδυνος από το ετοιμόρροπο ακίνητό του.