26 Ιουνίου 2020
Αρθρογραφία Χρονικά Ιδιωτικού Δικαίου
Αντώνιος Καραμπατζός

Πανδημία (COVID-19): Οι συμβατικές σχέσεις εκ νέου στην προκρούστεια κλίνη του δικαίου της ανάγκης – Ιδίως οι ρήτρες ανωτέρας βίας

Η πανδημία του κορωνοϊού (COVID-19) και τα δραστικά μέτρα που έχουν ληφθεί για την αναχαίτισή του έχουν σοβαρό αντίκτυπο στις συμβατικές σχέσεις και το διεθνές εμπόριο. Θέτουν δε τις συμβατικές σχέσεις εκ νέου (μετά την οικονομική κρίση των τελευταίων ετών) στην προκρούστεια κλίνη του δικαίου της ανάγκης. Στο πλαίσιο της μελέτης, εξετάζονται αρχικά οι βασικές επιπτώσεις της πανδημίας στον χώρο του δικαίου των συμβάσεων, με έμφαση στις σχετικές έκτακτες επεμβάσεις του Έλληνα νομοθέτη μέσω των προσφάτως εκδοθεισών ΠΝΠ. Στην συνέχεια, το ενδιαφέρον στρέφεται στην θεμελιώδη έννοια της ανωτέρας βίας και την εν γένει έννομη σημασία της, εξ επόψεως κυρίως του γενικού ενοχικού δικαίου του ΑΚ (άρ. 288, 336 επ., 340 επ., 380, 388, κοκ). Πέραν όμως του ρυθμιστικού πεδίου του ΑΚ, υπάρχει και η έποψη της συναλλακτικής πρακτικής και της ρητής κατανομής κινδύνων από τα ίδια τα συμβαλλόμενα μέρη (βλ. άρ. 361 ΑΚ), ιδίως μέσω των ρητρών ανωτέρας βίας, που βρίσκονται στο επίκεντρο της μελέτης.