Σύμφωνα με την κρατούσα στη νομολογία θέση, η απαλλοτρίωση των άρθρων 939 επ. ΑΚ συντελείται, όταν πρόκειται για διάθεση εμπραγμάτου δικαιώματος επί ακινήτου, με μόνη τη σύναψη της απαλλοτριωτικής πράξης, ανεξάρτητα από τον χρόνο μεταγραφής αυτής. Η θέση αυτή προκαλεί διάσπαση στο σύστημα των εμπραγμάτων δικαιωμάτων επί ακινήτων και στη λειτουργία της δημοσιότητας, ευνοεί την εκδήλωση κακόπιστης εκ μέρους του οφειλέτη συμπεριφοράς και στερεί αδικαιολόγητα την προστασία από δανειστές που χρήζουν προστασίας.

Στην παρούσα μελέτη παρατίθενται οι απόψεις που έχουν υποστηριχθεί στην θεωρία και την νομολογία σε σχέση με την ερμηνεία του άρθρου 2 παρ. 2 ΠΚ για την αναδρομική εφαρμογή νόμου επί τη βάσει του οποίου κατέστη ανέγκλητη η πράξη μετά την αμετάκλητη καταδίκη του κατηγορουμένου. Από τον συγγραφέα προκρίνεται ως ορθότερη η αναλογική εφαρμογή της ως άνω διατάξεως και σε περιπτώσεις όπου με τον νέο νόμο μειώνεται το αξιόποινο, ώστε να καθίσταται δυνατή η απόλυση του κρατουμένου κατά την έκτιση του μέρους της επιβληθείσας ποινής που υπερβαίνει το ανώτατο όριο της απειλουμένης με τον εν λόγω ηπιότερο νόμο.

Η ενδοτικού δικαίου διάταξη του άρθρου 713 ΑΚ, που καθιερώνει τον άμισθο χαρακτήρα της εντολής, μπορεί να παρακαμφθεί μόνο με ρητή συμφωνία των μερών περί καταβολής αμοιβής στον εντολοδόχο (έμμισθη εντολή).

Η αναζήτηση του λόγου θέσπισης τριών νέων ρυθμίσεων από τον χώρο της γενικής θεωρίας του εγκλήματος (συμμετοχή, μη γνήσια παράλειψη, άρση ενοχής) αποτέλεσε αφορμή να τεθεί το γενικότερο ερώτημα κατανομής του ρυθμιστικού πεδίου μεταξύ ποινικού νομοθέτη και δικαστή. Δύο βασικά κριτήρια χαρακτηρίζουν αυτή τη σχέση, η αρχή της νομιμότητας και η αρχή της αναλογικότητας. Όσον αφορά την πρώτη, η ασφάλεια δικαίου απαιτεί μια σαφή κανονιστική εικόνα για τις περιπτώσεις που ο δικαστής είναι αναγκασμένος να προσδιορίσει έννοιες, οι οποίες σε γενικό και αφηρημένο επίπεδο έχουν εξαντλήσει την αναλυτική τους δύναμη και η διάγνωσή τους εναπόκειται μόνο σε εξατομικευμένο-εμπειρικό επίπεδο. Όσον αφορά τη δεύτερη, ενώ ο σεβασμός των αρχών της προσφορότητας και της αναγκαιότητας της ποινής αφορά πρωτίστως τους δικαιοπολιτικούς στόχους του νομοθέτη και κατ’ εξαίρεση τον δικαστή (δικαστική άφεση ποινής, διαζευκτική ποινή), το θέμα της συνάφειας της ποινής με το έγκλημα αφορά και τους δύο.

Η online έκδοση του τεύχους Νοεμβρίου 2019 του περιοδικού ΠΟΙΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ είναι ήδη διαθέσιμη.

Αν η προβλεπόμενη ποινική παραγραφή (για την αξιόποινη συμπεριφορά που συνιστά αδικοπραξία) είναι μακρότερη της πενταετούς παραγραφής του άρθρου 937 § 1 ΑΚ, αυτή, δηλαδή η μακρότερη ποινική παραγραφή, ισχύει και για την απαίτηση αποζημίωσης, εφόσον όμως η αγωγή στρέφεται κατά του δράστη της αξιόποινης αδικοπραξίας.