14o Πανελλήνιο Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Ποινικού Δικαίου

Αθήνα – 3, 4, 5, Ιουνίου 2022.

«Το Γενικό Μέρος του νέου Ποινικού Κώδικα και οι μετέπειτα τροποποιήσεις του: πρόοδος ή οπισθοδρόμηση;»

Άρειος Πάγος 846/2021 (Πολ.)

Παραγραφή αποζημιωτικής αξίωσης του παθόντος για ζημία απορρέουσα από εξακολουθητική αδικοπραξία. Όταν η γενεσιουργός της ζημίας παράνομη και υπαίτια συμπεριφορά του προσβολέα δεν έλαβε χώρα άπαξ, αλλά συνεχίζεται, η πενταετής παραγραφή των αξιώσεων του παθόντος δεν αρχίζει (για όλο το εύρος της ζημίας) από τον χρόνο κατά τον οποίο αυτός έλαβε γνώση της αρχικής ζημιογόνου συμπεριφοράς του δράστη, αλλά από τα μεταγενέστερα επιμέρους χρονικά σημεία κατά τα οποία η επίμεμπτη κατάσταση συνεχίζει να προκαλεί νέα επιβλαβή αποτελέσματα.

Ποινική απόδειξη και αναιρετικός έλεγχος

Στην παρούσα μελέτη εξετάζεται πότε είναι εμπεριστατωμένα αιτιολογημένη μια ποινική καταδίκη. Είναι γεγονός ότι η αρχή της ηθικής απόδειξης, που κυριαρχεί στην ποινική δίκη, μπορεί να παρασύρει τον δικαστή της ουσίας σε αυθαιρεσίες, αν η ελεύθερη εκτίμηση των αποδείξεων δεν πειθαρχηθεί με την έλλογη αιτιολόγηση του συμπεράσματος στο οποίο απολήγει. Ως εκ τούτου προηγουμένως ο αναιρετικός έλεγχος πρέπει να εστιαστεί στο αν αναφέρονται αναλυτικά τα αποδεικτικά μέσα που φέρονται ότι λήφθηκαν υπόψιν από τον δικαστή της ουσίας, ή τουλάχιστον τα ουσιώδη αποδεικτικά μέσα, ή εν πάση περιπτώσει να συνάγεται με βεβαιότητα από την απόφαση ότι έχουν εκτιμηθεί όλα, ένα προς ένα, δηλαδή όσα αποδεικτικά μέσα λήφθηκαν υπόψιν και αξιολογήθηκαν από το δικαστήριο. Άλλωστε, όπως ορθά έχει αναφερθεί, σωστή αιτιολογία της ποινικής απόφασης σημαίνει πρωτίστως σωστή αιτιολόγηση της ποινικής απόδειξης. Η μελέτη καταλήγει με την επισήμανση ότι τα ανωτέρω δεν θίγουν ούτε την εκτίμηση των αποδείξεων ούτε την ανέλεγκτη περί πραγμάτων κρίση του δικαστηρίου της ουσίας.