Η αδυναμία αποφυγής του αδίκου κατ’ άρθρο 33 του νέου ΠΚ

Ως νέος λόγος άρσεως του καταλογισμού καθιερώνεται με τη διάταξη του άρθρου 33 στον νέο ΠΚ η καλουμένη αδυναμία αποφυγής του αδίκου. Πρόκειται για τη γνωστή στη θεωρία περίπτωση του «τραγικού διλήμματος», άλλως «της συγκρούσεως καθηκόντων», η οποία ρυθμίζεται πλέον ρητώς στον χώρο του θετικού δικαίου. Το δογματικό εδώ πρόβλημα συνέχεται με τις προϋποθέσεις αποκλεισμού του καταλογισμού του δράστη, λόγω της αδυναμίας συμμορφώσεώς του προς τις επιταγές του θετικού δικαίου. Στο πλαίσιο της νεώτερης ποινικής διδασκαλίας, οι περιπτώσεις βουλητικής αδυναμίας συμμορφώσεως προς τις επιταγές του δικαίου έχουν συνδεθεί ιδιαιτέρως με τη θεωρία περί του «εκ πεποιθήσεως» και του «εκ συνειδήσεως δράστη», στον οποίον η συνειδησιακή σύγκρουση δημιουργεί μία αφόρητη ψυχική πίεση, ενόψει της οποίας η έννομη τάξη δεν δύναται να αξιώσει από αυτόν τη συμμόρφωσή του προς τις επιταγές του δικαίου, με αποτέλεσμα να αποκλείεται εδώ «η βουλητική πλευρά του δεοντολογικού στοιχείου του καταλογισμού», ήτοι «του άλλως δύνασθαι πράττειν». Ωστόσο, η οριοθέτηση των περιπτώσεων αυτών δεν είναι πάντοτε πρακτικώς ευχερής, αφού η αξιόποινη συνειδησιακή πράξη δεν δύναται να τυγχάνει πάντοτε συγγνώμης, τουλάχιστον όχι σε περιπτώσεις, όπου ο δράστης εμφορείται από αρχές εμφανώς αντίρροπες προς την κρατούσα δικαιική και ηθική τάξη, ενώ αντιθέτως φαίνεται να συγχωρείται η πράξη, η ωθούμενη από αποκλίνοντα μεν, πλην συμβατά προς την αναγνωρισμένη δικαιική τάξη, κίνητρα.

Δείτε περισσότερα εδώ.