Άρειος Πάγος 582/2021 (Ποιν.)

Λήψη υπόψιν παράνομων αποδεικτικών μέσων (απομαγνητοφωνημένων συνομιλιών). Απόλυτη ακυρότητα, υπέρβαση εξουσίας, εσφαλμένη ερμηνεία του άρ. 25 ΠΚ.

Με τις διατάξεις των άρ. 4 και 5 του Ν. 2225/1994 ο νομοθέτης προβαίνει σε στάθμιση, ήδη σε νομοθετικό επίπεδο, του δικαιώματος απορρήτου των επικοινωνιών του ατόμου και της αρχής της αναζήτησης της ουσιαστικής αλήθειας. Με τις ως άνω διατάξεις ο νομοθέτης ρυθμίζει τις περιπτώσεις νόμιμης κτήσης και νόμιμης αξιοποίησης νομίμως κτηθέντων αποδεικτικών μέσων, με κάμψη του δικαιώματος του απορρήτου των επικοινωνιών, ενώ, ταυτοχρόνως, με τις ίδιες διατάξεις, υπό την αντίστροφη όψη τους, προβλέπονται αποδεικτικές απαγορεύσεις κτήσης και αξιοποίησης ήδη κτηθέντων αποδεικτικών μέσων. Η κτήση αποδεικτικών μέσων χωρίς να πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρ. 4 του Ν. 2225/1994 απαγορεύεται, τα δε αποδεικτικά μέσα καθίστανται παράνομα. Αν συντρέχει η περίπτωση του άρ. 5 παρ. 10 του Ν. 2225/1994, απαγορεύεται η αξιοποίηση του αποδεικτικού μέσου, παρά το γεγονός ότι αυτό αποκτήθηκε νομίμως. Υπό ποίες προϋποθέσεις θεμελιώνεται απαγόρευση αξιοποίησης. Η απαγόρευση του άρ. 5 παρ. 10 του Ν. 2225/1994 δεν ισχύει, εφόσον στην ίδια ακριβώς υπόθεση, με την βοήθεια νόμιμων αποδεικτικών μέσων, πέραν των ήδη γνωστών εγκλημάτων, αποκαλύπτεται σταδιακά η τέλεση εκ μέρους των δραστών και άλλων πολλών εγκλημάτων, στο πλαίσιο της παράνομης δράσης της ίδιας εγκληματικής οργάνωσης. H αρχή της αναλογικότητας η οποία απευθύνεται και στον δικαστή συνιστά την αντίστροφη μορφή της απαγόρευσης κατάχρησης δικαιώματος. Η χρησιμοποίηση στην ποινική δίκη απαγορευμένου αποδεικτικού μέσου προσβάλλει το δικαίωμα υπεράσπισης του κατηγορουμένου και δημιουργεί απόλυτη ακυρότητα της διαδικασίας. Μέχρι πότε προτείνονται. Αναιρείται λόγω απολύτου ακυρότητος, υπερβάσεως εξουσίας και εσφαλμένης ερμηνείας και εφαρμογής του άρ. 25 ΠΚ το προσβαλλόμενο βούλευμα, κατά το μέρος με το οποίο απερρίφθησαν αιτήσεις κηρύξεως ακυρότητας πράξεων της προδικασίας σχετικά με την αποδεικτική αξιοποίηση απομαγνητοφωνημένων συνομιλιών – τυχαίων ευρημάτων που είχαν προκύψει από την άρση του απορρήτου άλλης, διαφορετικής και μη συναφούς δικογραφίας, διότι α) δεν υφίσταται πεδίο εφαρμογής της διάταξης του άρ. 25 ΠΚ επί παραβιάσεως διατάξεων δικονομικού δικαίου από τους εφαρμοστές του, με σκοπό να κριθούν σύννομες δικονομικές ενέργειες, τελεσθείσες καθ’ υπέρβασιν της δικαιοδοσίας τους και κατόπιν εσφαλμένης ερμηνείας του νόμου, και β) δεν μπορεί να τύχει εφαρμογής η αρχή της αναλογικότητας, η οποία είναι στενά συνδεδεμένη με την αρχή του σεβασμού της αξίας του ανθρώπου, όταν δεν συμβιβάζεται με την συνταγματική απαίτηση της ασφάλειας και της σταθερότητας των ποινικών ορισμών, που αποσκοπεί στην προστασία του πολίτη από την δικαστική αυθαιρεσία.

Δείτε περισσότερα εδώ.