ΑΠ 858/2020 (Ποιν.)

Παρατηρήσεις Ι. Μοροζίνη / Μ. Νταγγίνη

Δημόσια υποκίνηση βίας ή μίσους κατά των ομοφυλοφίλων μέσω αναρτήσεως δημοσιεύματος θρησκευτικού λειτουργού στο διαδίκτυο. Ορθή και αιτιολογημένη καταδίκη

Η διάταξη του άρ. 184 νΠΚ (διέγερση σε διάπραξη εγκλημάτων, βιαιοπραγίες ή διχόνοια) φέρεται να έχει ενοποιηθεί με το έγκλημα του άρ. 196 πΠΚ (κατάχρηση εκκλησιαστικού αξιώματος), το οποίο έχει καταργηθεί με τον νΠΚ. Δράστης του ως άνω εγκλήματος μπορεί να είναι θρησκευτικός λειτουργός. Εφόσον οι περιπτώσεις που υπάγονταν στην διάταξη του άρ. 196 πΠΚ πληρούν διαφορετικά στοιχεία αντικειμενικής υπόστασης, δεν καλύπτονται από την διάταξη του άρ. 184 νΠΚ, παρότι η τελευταία έχει ενταχθεί στο ίδιο κεφάλαιο του ΠΚ με εκείνη του άρ. 196 πΠΚ και δύναται να έχει ως δράστη θρησκευτικό λειτουργό, ως εκ τούτου δε η πράξη για την οποία καταδικάσθηκε ο αναιρεσείων έχει καταστεί ανέγκλητη· συντρέχει, επομένως, περίπτωση αυτεπάγγελτης εφαρμογής από τον Άρειο Πάγο του άρ. 184 νΠΚ ως επιεικέστερου νόμου. Στοιχεία αντικειμενικής υπόστασης του εγκλήματος του άρ. 1 παρ. 1 του Ν. 927/1979. Υπό ποίες προϋποθέσεις η “προτροπή” είναι δημόσια· ποιες επιμέρους ενέργειες ενέχει. Δεν συντρέχει αξιόποινη προτροπή όταν με αυτήν αποβλέπει κάποιος στην αποδοχή και μόνον των απόψεών του. Η απλή έκφραση γνώμης ή κριτικής, έστω δυσάρεστης ή επικριτικής για τα πρόσωπα τα οποία αφορά, δεν αποτελεί προτροπή. Οι πράξεις στην τέλεση των οποίων προτρέπει το υποκείμενο του εγκλήματος πρέπει να είναι πρόσφορες να προκαλέσουν “διακρίσεις, μίσος ή βία”, χωρίς να απαιτείται η πρόκλησή τους ως αποτελεσμάτων. Το αποτέλεσμα της προτροπής πρέπει να συνδέεται με τα πρόσωπα που διακρίνονται από τις σεξουαλικές τους προτιμήσεις. Στοιχεία υποκειμενικής υποστάσεως του εγκλήματος του άρ. 1 παρ. 1 του Ν. 927/1979. Ποιο είναι το προστατευόμενο έννομο αγαθό της ως άνω διάταξης· υπερνομοθετική κατοχύρωση αυτού. Για ποιον λόγο προστατεύεται και η «δημόσια τάξη ή ευταξία» με την ίδια διάταξη. Σκοπός του θεσμού της πολιτικής αγωγής. Η πολιτική αγωγή έχει όχι μόνον αστικό αλλά και ποινικό χαρακτήρα. Ο θιγείς από το έγκλημα έχει έννομο συμφέρον παραστάσεως ενώπιον του ποινικού δικαστηρίου μόνον προς υποστήριξη της κατηγορίας, από την οποία εξαρτά ιδιωτικό δικαίωμα, το οποίο δύναται να ασκηθεί ενώπιον των πολιτικών δικαστηρίων. Επί παρανόμου παραστάσεως του πολιτικώς ενάγοντος προκαλείται απόλυτη ακυρότητα κατ’ άρ. 171 αριθμ. 2 πΚΠΔ, η οποία ιδρύει τον λόγο αναίρεσης του άρ. 510 παρ. 1 στοιχ. Α΄ πΚΠΔ. Άνευ απολύτου ακυρότητος έγινε δεκτή η παράσταση ομάδας ομοφυλοφίλων προσώπων στο ακροατήριο προς υποστήριξη της κατηγορίας για το έγκλημα του άρ. 1 παρ. 1 του Ν. 927/1979, αφού με την παραβιασθείσα διάταξη προστατεύεται το δικαίωμα διαβίωσης των προσώπων χωρίς διακρίσεις, με συνέπεια η ως άνω αμέσως ζημιωθείσα ομάδα, που έχει εκτεθεί στις εκδηλώσεις του δράστη και προσδιορίζεται στο κοινωνικό σύνολο από το σεξουαλικό προσανατολισμό των μελών της, να καθίσταται δικαιούχος για την σχετική παράσταση. Ορθώς και αιτιολογημένως καταδικάσθηκε ο αναιρεσείων, Μητροπολίτης, για παραβίαση του άρ. 1 παρ. 1 του Ν. 927/1979, ο οποίος προέτρεψε μέσω διαδικτύου με πρόθεση σε πράξεις ή ενέργειες που μπορούν να προκαλέσουν διακρίσεις, μίσος και βία κατά ομάδας προσώπων που προσδιορίζονται με βάση τον σεξουαλικό προσανατολισμό τους (ομοφυλόφιλοι), δημοσιεύοντας στο προσωπικό του ιστολόγιο (επ’ αφορμή της ψήφισης σχεδίου νόμου σχετικά με την δυνατότητα σύναψης συμφώνου συμβίωσης από ομόφυλα ζευγάρια) άρθρο, με τον τίτλο «Αποβράσματα της κοινωνίας σήκωσαν κεφάλι! Ας μιλήσουμε έξω από τα δόντια, φτύστε τους!», του οποίου έλαβε γνώση αόριστος αριθμός πολιτών, και προσδιορίζοντας με διακριτό τρόπο τα πρόσωπα που ανήκουν στην ως άνω ομάδα προσώπων με βάση τον σεξουαλικό προσανατολισμό τους, οι δε προτροπές ήταν πρόσφορες να προκαλέσουν τρόμο και ανησυχία στα μέλη της εν λόγω ομάδας κατά τρόπο που εκθέτει σε κίνδυνο την ειρηνική συμβίωση και τα ατομικά δικαιώματά τους, εν τέλει δε την δημόσια τάξη.

Δείτε περισσότερα εδώ.