ΤΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΩΝ ΕΜΠΡΑΓΜΑΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΑΚ

Το ζήτημα της νομικής μεταχείρισης, κυρίως από πλευράς εμπράγματου καθεστώτος, των οικοδομημάτων ή κτισμάτων που ανεγείρονται σε ξένο ακίνητο έχει ιδιαίτερη σημασία στην πράξη, ιδίως στην εργολαβία οικοδομών. Με αφετηρία την αντιμετώπιση του ζητήματος αυτού αντικείμενο της παρούσας μελέτης αποτελεί η εξέταση της νομικής τύχης των συστατικών (άρθρ. 953, 954 ΑΚ) και των κατ’ επίφαση συστατικών (άρθρ. 955 ΑΚ), ιδίως οικοδομημάτων ή κτισμάτων, υπό το πρίσμα της αρχής της οικονομικής ενότητας του αντικειμένου (ή της ενότητας του οικονομικού σκοπού του αντικειμένου). Η εν λόγω αρχή αποτυπωμένη στις προαναφερθείσες διατάξεις για τα συστατικά, όπως και σε εκείνες των άρθρων 1057-1060 και 1063 ΑΚ (κτήση με ένωση, συνάφεια κλπ), οι οποίες ομοίως εξετάζονται στο πλαίσιο της παρούσας μελέτης, επισημαίνεται ότι δεν αποτελεί μια άκαμπτη και αξιωματική αρχή. Η θέση αυτή στις σύγχρονες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες ενισχύεται και με την επανεισαγωγή του θεσμού της επιφάνειας στο ν. 3986/2011 για το μεσοπρόθεσμο με σκοπό την αξιοποίηση των δημοσίων κτημάτων, θεσμός που επίσης εξετάζεται σε ειδική ενότητα στο τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου.

Η αντιμετώπιση των παραπάνω ειδικών ζητημάτων οδήγησε σε μια επαναθεώρηση του εμπράγματου δικαιώματος, κυρίως με βάση το αντικείμενό του, το οποίο κρίθηκε ως παράγοντας προσδιορισμού του περιεχόμενου του, έτσι ώστε να μην αποκλείεται η λειτουργία εμπράγματων δικαιωμάτων και σε μέρη ενιαίου πράγματος, ιδίως ακινήτου.