ΑΠ 939/2020

Καταδίκη για ανθρωποκτονία διά παραλείψεως από ιατρική αμέλεια. Δυνητική μείωση της ποινής κατ’ άρ. 15 παρ. 2 ΠΚ

Στοιχεία ανθρωποκτονίας από αμέλεια. Στοιχεία και πηγές της ιδιαίτερης νομικής υποχρέωσης κατά το άρ. 15 ΠΚ. Η συνδρομή της ιδιαίτερης νομικής υποχρέωσης πρέπει να αναφέρεται και να αιτιολογείται στην απόφαση, επιπροσθέτως δε, αν πηγάζει από επιτακτικό κανόνα δικαίου, πρέπει να προσδιορίζεται και ο κανόνας αυτός, ενώ αν προκύπτει από την ιδιότητα του υπαιτίου, δεν είναι αναγκαίος ο προσδιορισμός αυτής με αναφορά σε ειδική διάταξη νόμου. Πότε υπάρχει ευθύνη του ιατρού για ανθρωποκτονία από αμέλεια εις βάρος του ασθενούς. Η ιδιαίτερη νομική υποχρέωση του ιατρού απορρέει από τον νόμο (Ν. 3418/2005 [Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας]) και από την εγγυητική θέση αυτού απέναντι στην ασφάλεια της ζωής ή της υγείας του ασθενούς. Στοιχεία και αιτιολογία αιτιώδους συνδέσμου επί ανθρωποκτονίας από αμέλεια. Πότε υπάρχει αιτιώδης συνάφεια μεταξύ της παράλειψης και του επελθόντος αποτελέσματος στα διά παραλείψεως τελούμενα εγκλήματα. Ο ιατρός ενεργεί με αμέλεια όταν από επιπολαιότητα ή άγνοια των πραγμάτων που όφειλε να γνωρίζει ή από απρονοησία δεν ακολούθησε γενικά παραδεκτές αρχές της ιατρικής επιστήμης. Ως προς ποια στοιχεία και με ποιο μέτρο κρίσης ελέγχεται ο κατηγορούμενος ιατρός για τις πράξεις ή παραλείψεις του υπό την ιδιότητά του αυτήν. Αιτιολογημένη καταδίκη για ανθρωποκτονία από αμέλεια του αναιρεσείοντος, ειδικευμένου ιατρού, ο οποίος δεν προέβη ως όφειλε στις ενδεδειγμένες ενέργειες με βάση τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης, για να αντιμετωπίσει επιτυχώς επιπλοκή (διαφυγή γαστρικού υγρού από την γραμμή συρραφής της γαστρεκτομής) που προκλήθηκε από επέμβαση βαριατρικής, την οποία διενήργησε ο ίδιος, με αποτέλεσμα τον θάνατο της ασθενούς μετά από τέσσερα έτη διαρκούς επιδείνωσης της υγείας της (λόγω δημιουργίας ίνωσης στην περιοχή της συρραφής και αδυναμίας σύγκλεισης του στομίου διαφυγής). Για ποιον λόγο αναγνωρίσθηκε η δυνατότητα μείωσης της ποινής στις περιπτώσεις των εγκλημάτων με παράλειψη σύμφωνα με την Αιτιολογική Έκθεση του Ν. 4619/2019. Άνευ ελλείψεως νομίμου βάσεως κρίθηκε ότι δεν συντρέχει περίπτωση εφαρμογής του κατ’ άρ. 15 παρ. 2 νΠΚ λόγου μείωσης της ποινής, αφού από το περιεχόμενο του σκεπτικού της προσβαλλόμενης απόφασης σε συνδυασμό με το διατακτικό της προκύπτει με σαφήνεια ότι η «μη δράση» του αναιρεσείοντος δεν εμπεριείχε λιγότερο άδικο ή λιγότερη ενοχή, το δε δικαστήριο της ουσίας έκρινε ανελέγκτως ως προς την εφαρμογή της διάταξης του άρ. 15 παρ. 2, ενώ ουδόλως αναφέρθηκε σε αυτήν, καθόσον δεν υπεβλήθη σχετικό αίτημα από τους πληρεξουσίους δικηγόρους του κατηγορουμένου. Κατά την γνώμη της μειοψηφίας α) η ως άνω διάταξη θα πρέπει ως ευμενέστερη να εφαρμόζεται αυτεπαγγέλτως, ενώ β) υπάρχει ασάφεια αναφορικά με το εάν το δικαστήριο επέβαλε ποινή δεκαπέντε μηνών, αναγνωρίζοντας μόνο το ελαφρυντικό του άρθρου 84 παρ. 2 στοιχ. α΄ ΠΚ, χωρίς να εφαρμόσει και την διάταξη του άρ. 15 παρ. 2 ΠΚ ή εφαρμόζοντας και αυτήν, με αποτέλεσμα να καθίσταται ανέφικτος ο αναιρετικός έλεγχος της εφαρμογής του άρ. 85 ΠΚ.

Δείτε περισσότερα εδώ.