Κίμων Σαϊτάκης

Σύμφωνο συμβίωσης και νόμιμη μοίρα

Σε αντίθεση με τη νομοθετική ρύθμιση του γάμου που περιλαμβάνει κυρίως κανόνες αναγκαστικού δικαίου, ο θεσμός του συμφώνου συμβίωσης παρέχει στα μέρη ευρέα περιθώρια αυτορρύθμισης, ιδίως στο πεδίο των περιουσιακών σχέσεων. Παρά ταύτα η επιλογή του νομοθέτη του προϊσχύσαντος ν. 3719/2008 να απονείμει δικαίωμα νόμιμης μοίρας στον επιζώντα σύμβιο φαινόταν να έρχεται σε σύγκρουση με τον ενδοτικό χαρακτήρα του θεσμού, γι’ αυτό και κατέστη αντικείμενο εύλογης κριτικής. Οι νεότερες κληρονομικού δικαίου διατάξεις του ν. 4356/2015 επιχειρούν να συμβιβάσουν τον ενδοτικό αυτόν χαρακτήρα του συμφώνου συμβίωσης με το αναγκαστικό καταρχήν δίκαιο της νόμιμης μοίρας, με τη θέσπισης της –καινοτόμου για τα ελληνικά δεδομένα– δυνατότητας προθανάτιας παραίτησης των μερών από τη νόμιμη μοίρα κατά την κατάρτιση του συμφώνου. Στο σημείο αυτό βρίσκει πράγματι νομοθετική έκφραση η πρόθεση ενίσχυσης της ιδιωτικής αυτονομίας των μερών, η οποία –σύμφωνα με την Αιτιολογική Έκθεση του ν. 4356/2015– αποτέλεσε κατευθυντήρια ratio juris των νέων ρυθμίσεων. Στην παρούσα μελέτη παρουσιάζεται συνολικά η ρύθμιση της αναγκαστικής κληρονομικής διαδοχής στο σύμφωνο συμβίωσης, με έμφαση ιδίως στη δυνατότητα παραίτησης από τη νόμιμη μοίρα και επιχειρείται η αντιμετώπιση των ερμηνευτικών ζητημάτων που γεννά η ιδιαιτέρως λιτή και αφαιρετική διατύπωση του άρθρου 8 του ν. 4356/2015.

Δείτε περισσότερα εδώ.